Odszkodowanie za wypadek na drodze, a zadośćuczynienie za śmierć bliskiej osoby? Czym różnią się te świadczenia? Kiedy należy się odszkodowanie za wypadek w pracy? Jak wyliczyć wartość zadośćuczynienia? Jak złożyć wniosek o odszkodowanie? Co jest wyższe: odszkodowanie czy zadośćuczynienie?
Spis treści
Przeczytaj do końca artykuł, a zrozumiesz na czym polega różnica pomiędzy odszkodowaniem a zadośćuczynieniem.
Odszkodowanie – rekompensata za wypadek
Wypadki i kolizje na drodze zdarzają się coraz częściej – spowodowane jest to dużym ruchem na drodze. Pojawia się też coraz więcej uczestników jeżdżących na alternatywnych środkach transportu, jak: hulajnogi, skutery, rowery segwaye i inne.
Z tego to powodu należy posiadać elementarną wiedzę na temat odszkodowań, aby wiedzieć jak się zachować po wypadku i jakie świadczenia Ci przysługują.
Definicja odszkodowania za szkody osobowe
Pojęcie, istotę odszkodowania regulują przepisy Kodeksu cywilnego – art. 444 i n.
Odszkodowanie jest wypłacane na wniosek osoby poszkodowanej, a nie z mocy prawa. Roszczenie to przedawnia się (art. 443 KC) po 20 latach, jeżeli obrażenie ciała miało skutek powyżej siedmiu dni – czyli kiedy zakwalifikowano je jako wypadek lub po trzech latach, jeżeli obrażenie ciała było poniżej siedmiu dni – czyli kolizja.
Odszkodowanie zawsze płaci sprawca zdarzenia – chyba, że posiadał on polisę OC: pojazdu, rolnika, pracodawcy, w życiu prywatnym. Wówczas odpowiedzialność za zdarzenie (odpowiedzialność cywilną, nie karną) ponosi zakład ubezpieczeniowy. Niektóre z powyższych są ubezpieczeniem obowiązkowym, wynika to z dużego prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia, jakim jest wypadek lub kolizja. Są to: ubezpieczenie OC pojazdu, ubezpieczenie rolnika, oraz niektóre ubezpieczenia działalności gospodarczej (na przykład prawnicze).
Odszkodowanie może mieć charakter jednorazowy lub cykliczny (dożywotni lub na określony czas) i wówczas mówimy o rencie – art. 444 § 2 KC.
Za co należy się odszkodowanie?
Wielu naszych Klientów po wypadku mówi, że im się nic nie stało, tylko boli ich kark, lub mają potłuczenia. Ale nawet za takie, z pozoru błahe uszkodzenie ciała należy się odszkodowanie. Nie można tego bagatelizować. Odszkodowanie należy się za uszczerbek na zdrowiu, nawet jeżeli jest on minimalny. Jest ono przyznawane również za uszczerbek na zdrowiu psychicznym, które jest równie ważne, jak kondycja psychiczna, a wiele osób je lekceważy. Powypadkowy stan psychiczny musi oczywiście określić i opisać specjalista – psycholog, psychiatra – jest to normalna procedura i nie należy jej unikać. Wiele osób, które były ofiarami nawet niewielkich kolizji odczuwa lęk lub niepokój przed kolejną podróżą samochodem, często mają one poważne problemy ze snem lub problemy neurologiczne. Za wszystkie tego typu przykre doświadczenia należne jest odszkodowanie od sprawcy wypadku.
Odszkodowanie należy się również za wszelkie starty materialne nie mające już powiązania
z uszczerbkiem na zdrowiu. To może być uszkodzony samochód lub inny pojazd, ale także uszkodzony sprzęt w pojeździe, a nawet ubranie, jakie uległo zniszczeniu. Odszkodowanie należy się również z tytułu utraconych spodziewanych korzyści – łac. lucrum cessans. To bardzo ważne, jeżeli na przykład jesteś przedsiębiorcą, jedziesz wykonać zlecenie i w drodze ulegasz wypadkowi nie ze swojej winy, to powinieneś wystąpić o odszkodowanie właśnie z tytułu utraty spodziewanych korzyści.
Odszkodowanie należne jest również, jeżeli po wypadku pogorszyła się sytuacja życiowa poszkodowanego. Na przykład nie może on już wykonywać swojej pracy, stracił ją lub została ograniczona jego zdolność zarobkowania.
Bardzo często w takim przypadku zostaje ustalona renta. Renta może mieć charakter cykliczny – jest wypłacana bezpośrednio przez sprawcę zdarzenia lub zakład ubezpieczeń (nie mylić z ZUS/KRUS) lub może dojść do tzw. kompensaty renty, czyli oszacowania jej całej wartości i wypłaceniu jednorazowym. Musi o to wystąpić osoba poszkodowana.
Rzadko, ale zdarza się, że sądy orzekają przyznanie renty tymczasowej, czyli świadczenia, które ma być wypłacane do czasu zakończenia całego postępowania odszkodowawczego – art. 444 § 3 KC.
Uwaga (!)
Odszkodowanie, w myśl przepisów Kodeksu cywilnego, nigdy nie może być źródłem wzbogacenia się osoby poszkodowanej. To znaczy, że wysokość odszkodowania jest podyktowana naprawieniem powstałej szkody, a nie przysporzeniem zysku poszkodowanemu.
Zadośćuczynienie
Art. 445 KC zawiera przepisy regulujące instytucje zadośćuczynienia, czyli świadczenia, które należy się za szkody niematerialne. Jakie to szkody? Przede wszystkim moralne oraz dobra osobiste. Na przykład za ból, cierpienie czy poniżenie. Oczywiście zadośćuczynienie, to ten rodzaj świadczenia, które bardzo trudno oszacować i wyliczyć. Były już próby usystematyzowania tego świadczenia z tytułu śmierci osoby najbliżej, ale nadal znajduje się to wyłącznie w obszarze planów Ustawodawcy i niektórych środowisk. Obecnie o wysokości zadośćuczynienia za śmierć brata, czy rodziców decyduje sąd lub treść ugody pomiędzy poszkodowanym a zakładem ubezpieczeniowym.
Pamiętaj!
Nie wstydź się nigdy występować o odszkodowanie, jeżeli jesteś ofiarą wypadku. Wielu klientów, zwłaszcza osoby, które utraciły w wyniku wypadku kogoś z najbliższej rodziny nie chce starać się o odszkodowanie. To duży błąd. Są to pieniądze, które zwyczajnie nalezą się osobie poszkodowanej – po to właśnie funkcjonuje cały system ubezpieczeniowy, aby z niego korzystać. Po wtóre, pieniądze te są konieczne dla pokrycia kosztów rehabilitacji, dostosowania się do nowych warunków życia, przebranżowienia, opłacenia nowych studiów, jeżeli jest taka potrzeba.
W przypadku świadczeń z tytułu śmierci osoby najbliższej, chociaż zadośćuczynienie nie zwróci nikomu życia, to może być spożytkowane na zapewnienie godnego życia pozostałej najbliższej rodzinie, dzieciom.
Odszkodowanie z ZUS
Odszkodowanie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, odprawa pośmiertna, to świadczenia wypłacane niezależenie od odszkodowania z tytułu odpowiedzialności cywilnej sprawcy zdarzenia. Podobnie jest z polisą Następstw Nieszczęśliwych Wypadków (NNW). Ubezpieczenia osobowe są niezależne, to znaczy, że jeżeli będziemy poszkodowani w wypadku drogowym w trakcie podróży służbowej – w pracy, to będzie się należało odszkodowanie ze wszystkich polis (o ile posiadamy) – z OC sprawcy zdarzenia, NNW (najczęściej oferowane ubezpieczenie przy obowiązkowym ubezpieczeniu OC Twojego pojazdu), NNW w pracy i prywatne. Oprócz tego możesz się starać o odszkodowanie za wypadek w pracy.
Warto o tym pamiętać, ponieważ w przypadku szkód materialnych wolno skorzystać wyłącznie z jednego świadczenia z wybranej polisy, ale przy szkodach osobowych jest to rozwiązane inaczej i osoba poszkodowana ma szereg różnych możliwości.
Jak uzyskać odszkodowanie?
Jeżeli jesteś ofiarą wypadku, to wskazówka jest jedna i prosta – poproś o pomoc specjalistów. Zarówno tych od kwestii zdrowotnych: lekarzy, psychologów, rehabilitantów, jak i prawników, którzy pomogą Ci uzyskać jak najwyższe i najbardziej adekwatne do Twoich strat świadczenie. Odszkodowanie ma pomóc wrócić Ci do zdrowia lub pomóc w przystosowaniu się do nowej sytuacji. I pamiętaj – odszkodowanie oraz zadośćuczynienie, to pieniądze, które Ci się należą!
Bezpłatna i niezobowiązująca analiza Twojej sprawy!
Napisz!