Co to jest SARON? Czy zmiana LIBOR CHF na SARON jest korzystna dla frankowiczów? Czy wymaga ona aneksowania umowy? Czy ustawowa zmiana jest zgodna z prawem? SARON już trafił do TSUE – burza w szklance wody, czy sytuacja frankowiczów zmieni się z tego powodu?
Spis treści
Jeżeli nie wiesz jeszcze nic o SARONIE, to koniecznie zostań z nami!
SARON – kosmetyczny zabieg, czy istotna zmiana w umowach frankowych?
Osoby interesujące się sektorem bankowym wiedzą, że wskaźnik LIBOR CHF odchodzi powoli do lamusa. LIBOR, czyli ang. London Interbank Offered Rate – to referencyjna wysokość oprocentowania depozytów i kredytów na rynku międzybankowym w Londynie. To jedna z pięciu stóp walutowych LIBOR administrowanych przez ICE Benchmark Administration (IBA), odwzorowuje on stopę procentową, według której wiodące banki prowadzące działalność na skalę międzynarodową i posiadające dostęp do hurtowego rynku niezabezpieczonego finansowania mogą pozyskać finansowanie na tym rynku we frankach szwajcarskich. Jest to więc w pewnym sensie odpowiednik na polskim rynku WIBORU, który również określa oprocentowanie kredytu.
Rezygnacja z LIBOR jest skutkiem niechęci banków do przekazywania informacji IBA.
W związku z powyższym IBA w dokumencie ICE LIBOR Feedback Statement on Consultation on Potential Cessation z marca 2021 roku zarekomendowała odejście od LIBORU.
Rok 2022 będzie należał do SARONU, czyli Swiss Average Rate Overnight administrowanego przez SIX Swiss Exchange Financial Information AG (SIX). Jest to, w przeciwieństwie do LIBORU opartego o prospektywną stopę, wskaźnik oparty o stopę składaną retrospektywną. Odnosi się do niej metoda last reset, czyli ostatniej aktualizacji, polegająca na określeniu stopy procentowej na nadchodzący okres na podstawie składanej stopy procentowej odnotowanej za poprzedni okres o takiej samej długości co przedmiotowy okres odsetkowy.
Komisja Europejska przygotowała już projekt Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) 2021/1847 z dnia 14 października 2021 r. w sprawie wyznaczenia ustawowego zamiennika dla niektórych terminów zapadalności stopy LIBOR dla franka szwajcarskiego (CHF LIBOR) na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014. Rozporządzenie 2021/1847 zostało zaopiniowane przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA).
Rozporządzenie składa się zaledwie z dwóch artykułów, z czego art. 1 ust. reguluje kwestię zasadniczą:
Następujące stopy wyznacza się jako zamienniki dla stopy CHF LIBOR w odniesieniach do stopy CHF LIBOR w każdej umowie i w każdym instrumencie finansowym zdefiniowanym w dyrektywie 2014/65/UE:
- a) 1-miesięczną stopę CHF LIBOR zastępuje się 1-miesięczną stopą składaną SARON odnotowaną w 1-miesięcznym okresie poprzedzającym dany okres odsetkowy;
- b) 3-miesięczną stopę CHF LIBOR zastępuje się 3-miesięczną stopą składaną SARON odnotowaną w 3-miesięcznym okresie poprzedzającym dany okres odsetkowy;
- c) 6-miesięczną stopę CHF LIBOR zastępuje się 3-miesięczną stopą składaną SARON odnotowaną w 3-miesięcznym okresie poprzedzającym dany okres odsetkowy;
- d) 12-miesięczną stopę CHF LIBOR zastępuje się 3-miesięczną stopą składaną SARON odnotowaną w 3-miesięcznym okresie poprzedzającym dany okres odsetkowy.
SARON po aneksie, czy z mocy prawa?
Pytanie po przeczytaniu projektu Rozporządzenia 2021/1847 wydaje się być bezzasadne, bowiem jasno wskazano, że:
zgodnie z art. 23b ust. 3 rozporządzenia (UE) 2016/1011 zamiennik stopy CHF LIBOR z mocy prawa zastępuje wszystkie odniesienia do tego wskaźnika referencyjnego w każdej umowie i w każdym instrumencie finansowym zdefiniowanym w dyrektywie 2014/65/UE, które nie zawierają klauzul awaryjnych, a jeżeli zawierają klauzule tego rodzaju, to klauzule te nie są odpowiednie.
Jednakże nasuwa się pytanie, czy takie działanie Komisji Europejskiej jest zgodne z prawem unijnym i dlatego trafiła już pierwsza skarga do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) o zbadanie legalności zamienienia wskaźnika LIBOR CHF na SARON z mocy prawa? Wnioskujący podnoszą, że wcześniejsze postulaty o zamienienie LIBOR CHF na WIBOR w drodze ustawy było niemożliwe, a teraz okazuje się, że ingerencja w treść umowy kredytu jest możliwa na ścieżce legislacyjnej.
Czy zmiana wskaźnika na SARON wpłynie na frankowiczów?
Wpłynie, to oczywiste, tylko jeszcze nie wiadomo w jakim stopniu. LIBOR CHF jest stopą prospektywną i poziom oprocentowania da się stosunkowo łatwo obliczyć. W przypadku SARONU ta kontrola jest już na dużo niższym poziomie. Komisja Europejska deklaruje podjęcie starań, aby wskaźnik SARON nie odbiegał od swego poprzednika, ale to tylko deklaracja.
Z całą pewnością zmiana nastąpi 1 stycznia 2022 roku, lecz jej skutki będzie można ocenić za kilka miesięcy, może nawet w połowie 2022 roku.