Jaki był 2021 rok dla frankowiczów, jak wyglądają statystyki? Ile spraw wygrali frankowicze?
Spis treści
Ile wyroków kończy się unieważnieniem umowy, a ile odfrankowieniem? Czy mediacje frankowe przynoszą pożądane efekty? Ile spraw toczy się w sądach? Czy poszkodowani kredytobiorcy będą szturmować sądy?
Co przyszłość przyniesie w sprawach frankowych?
Czy rok 2022 będzie przełomowy dla frankowiczów?
Miniony, 2021 rok był dla frankowiczów bardzo ważny. W 2021 roku wzrosła liczba wyroków kończących procesy z bankami na korzyść poszkodowanych kredytobiorców. 95% spraw w pierwszej instancji kończy się sukcesem frankowiczów. Jeszcze w 2020 roku wygrana z bankiem nie zawsze oznaczała unieważnienie umowy, często kończyła się jej odfrankowieniem. Obecnie doszło do zmiany linii orzeczniczej. Ta przez cały 2021 rok zaczęła się kształtować na korzyść poszkodowanych kredytobiorców.
Odfrankowienie czy unieważnienie umowy kredytu – co jest korzystniejsze?
Kredytobiorcy wytaczają powództwo bankom o:
- unieważnienie umowy ex tunc i zapłatę,
- przewalutowanie, czyli odfrankowienie umowy kredytu,
- zapłatę, jeżeli umowa została uznana za nieważną, powództwo opozycyjne po wypowiedzeniu umowy przez bank.
Jednakże najczęstszym powództwem jest powództwo o unieważnienie umowy frankowej ex tunc, (od wtedy), to znaczy od momentu jej zawarcia. Jest to zdecydowanie najkorzystniejsze rozwiązanie dla większości frankowiczów i statystyki za 2021 rok pokazują, że sądy w ponad 90% spraw orzekają właśnie o unieważnieniu umowy kredytu.
Banki wobec takiej sytuacji w orzecznictwie nie składają broni i wysyłają do tych frankowiczów wezwania do zapłaty za bezumowne korzystanie z kapitału. Jednak na ten problem należy spojrzeć szerzej. Po pierwsze sędziowie w kuluarach twierdzą, że powództw jako takich nie ma aż tak wiele, jak głoszą media. Do specjalnego Wydziału Frankowego (XXVIII Wydział Cywilny Sądu Okręgowego w Warszawie) wpłynęło ich zaledwie kilka. Po wtóre praktyką wysyłania wezwań do zapłaty zainteresował się już Rzecznik Praw Obywatelskich i Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Z całą pewnością w 2022 roku to właśnie problem rozliczeń stanie się „gorącym kasztanem” w sprawach frankowych. Zajmą się nim najpewniej Sąd Najwyższy i Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Odfrankowienie jest sukcesem, czy też nie? Proces, który nazywamy odfrankowieniem lub przewalutowaniem jeszcze w 2020 roku był dość często orzekany przez sądy. W 2021 roku ten rodzaj orzeczeń należał już do rzadkości. Natomiast warto powiedzieć, że odfrankowienie polega na przewalutowaniu kredytu na złotówkowy po kursie walut z dnia uruchomienia umowy, natomiast wskaźnik LIBOR (SARON) zastąpiony zostaje WIBOREM (ang. Warsaw Interbank Offered Rate). Przewalutowanie polega więc na tym, że saldo kredytu zostaje wyrażone w złotówkach i bardzo często maleje w stosunku do stanu, kiedy umowa była indeksowaną lub denominowaną do franka szwajcarskiego. Jednocześnie należy liczyć się z tym, że wskaźnik WIBOR (uzależniony od stóp procentowych) będzie w najbliższych latach rósł, a co za tym idzie będzie rosła również wysokość miesięcznej raty, pomimo spadku wysokości salda.
Warto jeszcze dodać, że proces odfrankowienia kredytu oferują banki w formie zawierania ugód, na przykład w drodze mediacji. Jednakże należy pamiętać, że zawarcie ugody z bankiem zamyka drogę do sądowego dochodzenia praw w przyszłości.
Należy też zauważyć, że nawet mediacja nie może obejmować frankowiczów, którzy już spłacili swoje kredyty – to wyłącza ogromny krąg osób z możliwości ugodowego załatwienia sporu.
Czy frankowicze przypuszczą szturm w 2022 roku?
Wszystko wskazuje na to, że liczba spraw frankowych będzie wzrastać w 2022 roku. Z uwagi na to, że sytuacja w gospodarce wyraźnie pogarsza się, duża liczba kredytobiorców będzie miała problem ze spłatą zobowiązań. Po wtóre – wszystko wskazuje na to, że linia orzecznicza już się wykształciła i nic jej nie zmieni. Frankowicze wygrywają, aż 90% wygranych spraw kończy się unieważnieniem umowy kredytu ex tunc. To wszystko wpływa na większą pewność siebie kredytobiorców i większą chęć do wytoczenia bankom powództwa.
Ile spraw jest w sądach?
W 2021 roku zapadło ponad 400 prawomocnych orzeczeń frankowych, co wnika z analizy orzecznictwa. Natomiast według najnowszych danych co miesiąc wpływa około pięciu tysięcy spraw, z czego ponad dwa tysiące do Wydziału Frankowego. Wspomniany już wcześniej Wydział funkcjonuje w ramach Sądu Okręgowego w Warszawie i gromadzi sędziów z największym doświadczeniem frankowym. Sceptycy jednak dostrzegają w nim pułapkę dla frankowiczów, ponieważ niemal wszyscy zasiadający w nim sędziowie należą do nominatów neo-Krajowej Rady Sądownictwa. W ten oto sposób polityka miesza się
z interesami zwykłych Polaków i w przyszłości może to mieć zgubne skutki.
Unieważnienie umowy CHF jest zdecydowanie sukcesem dla frankowicza, oznacza ono bowiem, że kredytobiorca otrzyma wpłacone do banku pieniądze (za okres dziesięciu lat wstecz od dnia wytoczenia powództwa). Roszczenia banku przedawniają się w ciągu trzech lat od dnia uruchomienia umowy kredytu.
Powyższe dane są szacunkowe i wynikają z informacji przekazanych przez Związek Banków Polskich i analizy orzecznictwa.
